Om gezamenlijke (geo)informatie te kunnen uitwisselen tussen verschillende bedrijven en organisaties, werkt MUG Ingenieursbureau samen met waterschap Drents Overijsselse Delta (WDOD) aan een innovatief samenwerkingsportaal. Dit portaal (dat fungeert als een moderne digital twin) is voor waterschappen, meetbedrijven, aannemers en ingenieursbureaus een centrale plek waar puntenwolken, (drone)beelden, BIM (Revit) en sensoren samenkomen én waar data ontsloten kan worden. Dit helpt en verbetert de dienstverlening van alle organisaties enorm. In een gezamenlijke innovatiesprint hebben we dit portaal ontwikkeld en daarbij gebruik gemaakt van alle beschikbare data van (en rondom) het gemaal A.F. Stroïnk.
Data op een slimme manier combineren en uitwisselen
Innovatie en informatie is voor waterschappen ontzettend van belang. Een grote vraag die bij WDOD speelde was: hoe kunnen we data op een slimme manier combineren en uitwisselen, zodat zowel interne als externe betrokkenen hier voordeel uit trekken? Jeroen Waanders, innovatieadviseur van waterschap Drents Overijsselse Delta en Hans Hainje, afdelingshoofd Geo-ICT & Geo-Info van MUG Ingenieursbureau, vertellen over het succes van de innovatiesprint.
Waanders: “Samen met MUG zijn we op zoek gegaan naar een innovatieve oplossing om andere manieren van gegevensinwinning mogelijk te maken voor in- en externe gebruikers. Voor deze pilot hebben we de rijke data van één van de grootste gemalen van ons beheersgebied in de kop van Overijssel gebruikt, het gemaal A.F. Stroïnk in Vollenhove. Dit gemaal is verantwoordelijk voor het peilbeheer in de boezem rondom Nationaal Park Weerribben-Wieden.”
Hainje: “Traditioneel zie je dat veel data uitgewisseld worden in standaardformaten, met specifieke viewers en noodzakelijke software. Een slimmere manier van uitwisselen van data zou het veel eenvoudiger maken voor interpretatie, verkenning en het combineren van data. Met behulp van de Esri- en Portaltechnologie zouden bijvoorbeeld de metingen, tijdreeksen en puntenwolken van BIM, GIS en Toestand op één centrale plek verzameld kunnen worden. Koppelingen met bestaande beheerdata zoals het beheerregister en assetmanagementsysteem bieden de mogelijkheid om ter plekke paspoorten en kenmerken van objecten op te kunnen vragen. In de innovatiesprint was het een uitdaging om alle mogelijke type data met elkaar te combineren en dat is gelukt.”
Totaalbeeld in één portaal
Een totaalbeeld van alle data in één portaal is veel bruikbaarder voor een waterschapmedewerker dan losse fragmenten. Om een totaalbeeld te kunnen genereren hebben we ons in de pilot met name gericht op BIM en 3D-data. Zo’n proces bestaat uit drie stappen: allereerst het importeren van data, vervolgens de data combineren en verbinden om er profielen uit te kunnen genereren en tot slot de toevoeging van het BIM-element.
Door het selecteren van lagen is het nu mogelijk om alle data in één omgeving zichtbaar te maken
Vanuit alle mogelijke 3D-data zijn profielen ontwikkeld van zowel van de omgeving, bovenkant en de onderkant van waterwegen. Het denken in profielen is één van de belangrijkste functionaliteiten omdat het een rol speelt bij veel processen binnen het waterschap. Met een drone zijn luchtbeelden en orthofoto’s van het gemaal genomen om puntenwolken uit te ontwikkelen. Met deze geometrisch correcte foto’s kunnen de 3D-coördinaten omgezet worden in detailobjecten. Dit vullen we aan met omgevings-, beheers-, toestands- en actuele meetdata zoals BIM, cyclomedia, sonar, AHN, data uit laserscanners en sensoren om inzicht in en de complexiteit van de omgeving inzichtelijk te maken.
Er zijn echter veel bewerkingen nodig om die data op een juiste manier in een portaal te verwerken. Denk bijvoorbeeld aan conversies en aggregaties van niet geo-gerefereerde Revit-modellen en omzettingen naar RD/NAP.
Efficiënter werken met een digital twin en 'extended reality'
In ArcGIS Online hebben we een digital twin gebouwd. Je kunt door dit model navigeren en lagen aan- en uitzetten van de architectuur, installaties en dakstructuur. Zonder een CAD of Revit-omgeving kunnen dwarsdoorsnedes gemaakt worden en zijn afstanden, dimensies en hoogtes inzichtelijk. Objecten zoals pompen of sensoren binnen het gemaal kunnen bevraagd worden om zo real-time data op te halen. Met zo’n innovatie kan een meting vanaf de werkplek uitgevoerd worden en hoeft een medewerker niet meer af te reizen naar locatie.
De laatste uitdaging vormde het beschikbaar maken van data op locatie. Met behulp van vGIS, een 'extended reality' visualisatieplatform, kunnen medewerkers ter plekke de omgeving scannen. Alle lagen, sensoren en gegenereerde profielen zijn zichtbaar en worden geprojecteerd op de buitenwereld. Dit geeft een medewerker een nauwkeuriger beeld van de situatie van het gemaal.”
Conversieslagen voor nog groter succes
Waanders: “De pilot was echt een succes, alhoewel er nog veel conversieslagen in de toekomst nodig zijn voor de aanlevering van data. Met de nieuwe raamovereenkomst hopen we gegevenssets, al dan niet al geo-gerefereerd, beter te integreren door Informatie Levering Specificaties mee te geven. Zo zal het eenvoudiger worden om dit portaal te kunnen vullen met data.
Als we de augmented reality functionaliteit door ontwikkelen zal een medewerker op den duur op een veel eenvoudigere manier aanpassingen kunnen doorvoeren en formulieren kunnen invullen en terugsturen naar het onderhoudsmanagementsysteem. Het gebruik van data staat dan centraal en niet zoeken of het manipuleren van data. Als we alle informatie van geplaatste sensoren, laserscanners en camera’s kunnen bundelen in één portaal zijn we als waterschap met een andere informatiewereld bezig en dit is hét voorbeeld dat het anders kan.”
Bekijk de online presentatie
Deze innovatiesprint werd ook gepresenteerd tijdens de GIS-conferentie 2021. Bekijk hieronder de online presentatie.
