Verwerking opleverdossier provincie Noord-Holland

Succes van samenwerken resulteert in één opleverdossier
De aanleg van grote civiele projecten wordt doorgaans afgerond met een opleverdossier. Hierin staan de gegevens van alle objecten binnen het projectgebied die door de aannemer zijn gerealiseerd, aangebracht of gewijzigd. Voor de ontwerper/aannemer is dit opgesplitst in disciplines als wegen, civiel, elektra en verkeer. Deze gegevens worden uiteindelijk samengevoegd in één database. Zoals vaak gebeurt, voegt de aannemer de ontwerptekeningen bijvoorbeeld in CAD aan het dossier toe terwijl het voor de provincie is het echter wenselijk om deze te ontvangen als GIS-data.

Om te komen tot een compleet en voor de provincie bruikbaar opleverdossier, was een gezamenlijke inspanning nodig. De prettige en goed lopende samenwerking tussen de provincie en MUG hebben mede het succes van dit traject bepaald.

Onderzoek
Voorafgaand aan de verwerking van alle gegevens hebben we gezamenlijk een aantal dingen onderzocht:

• Wat staat er in het opleverdossier en wat had er in moeten staan?
  Een opleverdossier bestaat uit een grote hoeveelheid documenten zoals ontwerptekeningen in CAD en garantiedocumenten in Pdf. Deze gegevens moeten gestructureerd worden omgezet naar GIS.
• Hoe is de aanwezige database opgebouwd en wat moet er in de definitieve database komen te staan?
  De provincie heeft een standaard database waarin veel data vanuit het opleverdossier te voegen is. Onduidelijkheden en aanvullingen worden besproken in een wekelijks overleg.
• Wat is automatisch om te zetten en wat moet handmatig gebeuren?
  Hoe meer structuur er in de ontwerptekeningen aanwezig is, hoe meer er automatisch kan worden verwerkt. Tekeningen in een standaard zoals NLCS zijn grotendeels automatisch om te zetten. Andere documentatie wordt vooral handmatig verwerkt.

Verwerking
Om goed overzicht te houden van alle registraties en mutaties, hebben we alle documenten vastgelegd in ons voortgangssysteem. Alle objecten leggen we vast in een GIS-database. De geo-gerefereerde objecten zijn punten, lijnen en vlakken. Bijvoorbeeld: borden, kasten en lichtmasten worden vastgelegd als punten, kabels, geluidswering en belijning als lijnen en verharding, kunstwerk en begroeiing als vlakken. Aan al deze objecten is een tabel gekoppeld waarin attributen staan als: materiaal, aanlegdatum en type.

Geautomatiseerde vertaling
Een deel van de verwerking gebeurt geautomatiseerd met behulp van FME. Hierin worden relaties gelegd tussen de verschillende objecten en kunnen laagnamen en attribuutdata in CAD worden vertaald naar objecten en GIS met bijbehorende data. Om een voorbeeld te geven: er zijn vlakken in de AutoCAD-tekening in de laag 'N-WE-VH-VERHARDING_ASFALT_DEKLAAG-A'. De geometrie wordt in de database toegevoegd onder 'wegdeel_v' en het attribuutveld FYSIEKVOORKOMEN wordt 'gesloten verharding: asfalt'. Zolang alle informatie consequent dezelfde structuur meekrijgt, kunnen objecten automatisch binnen FME worden overgezet. Daarnaast zijn er gegevens in Pdf-formaat bijvoorbeeld van de fabrikant van de lichtmasten. Deze gegevens kunnen niet (altijd) automatisch worden gedetecteerd en worden handmatig overgezet.

Voor het opmaken van het opleverdossier maken we gebruik van de Esri-suite waarbij ArcGIS Pro en ArcMap worden gebruikt om de ruimtelijke gegevens te manipuleren.

Kunstwerken
Complexe objecten die aan de database moesten worden toegevoegd zijn kunstwerken als bruggen, viaducten, onderdoorgangen en duikers. De provincie wil de gegevens die bij deze objecten horen, opslaan in drie verschillende, maar onderling gerelateerde tabellen. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de noodzaak om de NEN 2767 te volgen, waarbij kunstwerken in (minimaal) drie niveaus worden ontleed: Beheerobject (bijvoorbeeld een brug); Element (bijvoorbeeld een kerende constructie van de brug) en Bouwdeel (bijvoorbeeld de muurafwerking, de keermuur zelf en de leuning die aan de muur zit).

We volgen een drietal stappen om de gevraagde informatie over de kunstwerken te leveren:

• We maken een gedetailleerde inventarisatie van alle kunstwerken in het opleverdossier
  Deze stap omvat het maken van afspraken over wat binnen en buiten de scope van ons werk valt en hoe wij als opdrachtnemer de informatie aan de opdrachtgever moeten aanleveren. Het omvat ook de niet-triviale stap om alle benodigde bestanden met betrekking tot de kunstwerken binnen de scope te verzamelen op een gemakkelijk te achterhalen locatie (bestandsmap(en)).
• Voor elk type kunstwerk in het opleverdossier maken we een sjabloondecompositie
  Dit was de grootste uitdaging omdat het itereren tussen vele mogelijke boomachtige decomposities met de opdrachtgever vereiste. Dit soort werk is een evenwichtsoefening tussen het maken van een voldoende gedetailleerde decompositie die tegelijkertijd bruikbaar is voor de partij die het onderhoud uitvoert.

Voorbeeld van één van de decomposities (voetgangersbrug)

• Toepassen van dit sjabloonformaat op de eigenlijke kunstwerken
  Deze voeren we handmatig uit waarbij sjablonen na aanpassingen aan de specifieke omstandigheden van elk kunstwerk hergebruikt kunnen worden. Dit levert een groot voordeel op.

Het eindresultaat:
Een opleverdossier met 68 kunstwerken binnen de scope van ons werk (1e niveau van de decompositie), 600 bijbehorende elementen (2e niveau) en 1750 bouwdelen (3e niveau). Door het slim inzetten van verschillende tools kunnen we dit opleverdossier relatief snel, accuraat en met grote mate van automatisering realiseren.

Voorbeeld van oplevering kunstwerken