“Deze band vervoert zand en leem naar de kades, waardoor vrachtwagens niet nodig zijn. Dit vermindert stikstofuitstoot en voorkomt schade en overlast in het gebied”, vertelt Eelke Rijpkema, toezichthouder bij MUG. Deze innovatieve manier van zandtransport is ontwikkeld door Natuurmonumenten en aannemerscombinatie Groene Kade.
Behoud en groei van hoogveen
Het Fochteloërveen is één van de laatste plekken in Nederland met levend hoogveen. Hoogveen speelt een cruciale rol in zowel de biodiversiteit als het klimaat. Het fungeert als een natuurlijke buffer tegen droogte, overstromingen en CO₂-uitstoot. “Het is alsof je in een natuurlijke spons staat die water en koolstof opslaat. Daarom is het beschermen van dit gebied van groot belang. De kades zorgen ervoor dat regenwater in het gebied blijft, zodat het hoogveen niet uitdroogt. Door nieuwe kades aan te leggen, blijft het huidige hoogveen behouden en kan het verder groeien. Dit is niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor het klimaat.”
Het project wordt gefaseerd uitgevoerd en loopt over meerdere jaren (2022-2030). “De eerste herstelde kades zijn inmiddels weer begroeid, en we zien dat de waterstanden in de zomer beter op peil blijven”, vertelt Eelke. “Dat is goed nieuws voor het veenmos, dat hierdoor goed kan groeien. Het laat zien hoe veerkrachtig het gebied is, als je het maar de kans geeft.”
Van onderzoek tot toezicht en duurzame oplossingen
Als MUG zijn we vanaf de start in 2022 betrokken bij de uitvoering als toezichthouder. “Gaandeweg hebben we steeds meer voorbereidende werkzaamheden opgepakt, zoals bodemonderzoek, terreinmetingen en het opstellen van ontwerpen en begrotingen. Samen met Natuurmonumenten kijken we niet alleen naar technische oplossingen, maar ook naar de ecologische uitdagingen van het gebied”, aldus Eelke.
Duurzaamheid speelt een grote rol in dit project. Het zand voor de kades wordt via een twee kilometer lange ondergrondse leiding elektrisch naar het depot gepompt. Deze methode voorkomt veel vrachtbewegingen, wat CO₂-uitstoot vermindert en verstoring van het gebied beperkt. De energie voor deze transporten wordt deels geleverd door drijvende zonnepanelen op de zandwinplas. Ook de elektrische kranen op het terrein en de tractoren op waterstof dragen bij aan een emissiearm project.
Daarnaast wordt leem uit regionale bouwprojecten hergebruikt voor de kadeversterking. “Leemgrond is vaak lastig te verwerken, maar hier kan het juist goed worden ingezet. Zo krijgt het materiaal een tweede leven. Dat past bij onze visie op duurzaamheid”, legt Eelke uit.
Verwachte voltooiing en vervolg
De transportband zal de komende jaren nog volop draaien. Naar verwachting is in 2030 de volledige 60 kilometer kade hersteld. Na afloop van de werkzaamheden worden de meeste machines en transportbanden weer op andere projecten ingezet. Op de website van Natuurmonumenten lees je hier meer over.
