Waterbodemonderzoek in de Weerribben

16 april 2025

In het uitgestrekte natuurgebied de Weerribben voeren we in opdracht van provincie Overijssel waterbodemonderzoek uit. Het gebied strekt zich uit van Blokzijl tot Zwartsluis en Giethoorn. In totaal zo’n 18 kilometer vaarweg rond de Beulakerwijde. Onze milieukundige veldwerkers Otto Roelfzema en Jesse van Vilsteren varen door het gebied om metingen te doen en de kwaliteit van het slib op de bodem in kaart te brengen. Het onderzoek geeft een goed beeld van de mogelijkheden voor het baggeren van de waterweg.

Baggeren is nodig om de waterdiepte op peil te houden. Als het slib zich ophoopt, kan dat de doorvaart belemmeren en boten laten vastlopen. Door het slib weg te halen, zorgen we ervoor dat de waterweg veilig blijft voor de scheepvaart en dat het water goed kan worden afgevoerd bij hoge waterstanden.

Metingen en monstername
Elke 50 meter stoppen Otto en Jesse met hun boot om een ‘slibsteek’ te doen, waarmee ze een monster van het slib op de bodem nemen. “We kijken naar de dikte van het slib, of er verontreinigingen aanwezig zijn en wat voor type slib we aantreffen. Dit helpt de Provincie om te bepalen wat er moet gebeuren om de waterdiepte op peil te houden”, legt Otto uit.

Voorbereidingen en vooronderzoek
Voordat MUG/Movares kon starten met de metingen, werden er al een aantal belangrijke stappen gezet. Zo heeft een radarboot van G2 Surveys de dieptes in de waterweg in kaart gebracht. Ook wordt er ecologisch onderzoek uitgevoerd door Natuurscope uit Zuidhorn om te zorgen dat de werkzaamheden geen negatieve invloed hebben op de flora en fauna in het gebied. “Bij de start hebben wij het gebied zelf opgedeeld in vakken, zodat we precies kunnen herleiden waar het slib vandaan komt. De monsters die Otto en Jesse nemen, gaan namelijk naar het lab voor verdere analyse,” legt bodemspecialist Noah Han van der Spoel uit.

Eerste resultaten
De eerste resultaten zijn inmiddels binnen. De meeste plekken bevatten slib dat niet of slechts licht verontreinigd is, maar er komen af en toe ook sporen van verontreiniging voor. “Als we verontreiniging vinden, kijken we op de kaart naar de locatie”, legt Otto uit. “Als we bijvoorbeeld vlakbij een haven meten, kan dat verklaren waar de verontreiniging vandaan komt.”

Slib
Op basis van de onderzoeksresultaten kan de provincie Overijssel eind dit jaar beginnen met het baggeren. Het slib dat schoon of licht verontreinigd is, wordt opgeslagen in een depot. Dit depot vormt een vooroever om het eiland in de Beulakerwijde waar vroeger het dorp Beulake lag. Dit “verdronken dorp” wordt door nieuwe vooroevers, die gemaakt worden met het te baggeren slib, beschermd tegen verdere afkalving.

Schoon, duurzaam en veilig waterbeheer
Slib dat zwaarder verontreinigd is, wordt naar een verwerker gestuurd. Deze zorgt ervoor dat het slib wordt ontwaterd en gereinigd, zodat het uiteindelijk weer op een verantwoorde manier hergebruikt kan worden. “Op deze manier zorgen we voor schoon, duurzaam en veilig waterbeheer, zodat de waterwegen niet alleen goed begaanbaar blijven, maar ook bijdragen aan het behoud van de natuur”, aldus Noah.

Certificering